Sociale kracht | Jouw unieke bijdrage in een team

Beau werkt al jaren met dezelfde mensen. Fijn, want hij weet precies hoe zijn collega’s in elkaar zitten. Onderling hebben ze aan een half woord genoeg: Hatice doet de planning, Astrid zorgt voor het contact met de klant en Beau kan zich met Floor en Jesper storten op de inhoud. De laatste tijd is het anders. Sinds de reorganisatie heeft hij geen vast team meer en werkt de organisatie projectmatig. Steeds moet hij met andere mensen samenwerken, collega’s die hij niet goed kent. Dat valt hem lastig: want hoe weet je wat voor vlees je in de kuip hebt? Hij laat niet meteen het achterste van zijn tong zien, maar wil er ook graag bij horen. Hoewel hij met steeds meer mensen moet samenwerken, voelt hij zich steeds vaker alleen.

Waarom tijdelijke teams? 
De arbeidsmarkt verandert: het aantal zzp’ers blijft groeien, steeds vaker worden functies of banen gecombineerd en Agile werken is vaak het uitgangspunt. Verder verdwijnt hiërarchie, gelijkwaardige samenwerking wordt belangrijker en dat betekent dat je het samen zelf moet regelen.

We werken steeds meer samen, maar zijn minder onderdeel van een vast team. In plaats van één en hetzelfde team dat elke keer een nieuw project oppakt, kijken we naar wie de juiste kwaliteiten heeft om een project te laten slagen. Daarop baseren we een tijdelijk team.

Waar je vroeger kon leunen op ‘elkaar al jaren kennen’, moet je nu schakelen met een enorme variatie aan mensen met hun eigenschappen, krachten en valkuilen, behoeften en wensen. Dit alles vraagt van jou sociale kracht: succesvol samenwerken richting gezamenlijke doelen, vanuit jouw unieke bijdrage in een team.

Succesvol samenwerken houdt in dat je onderscheid kan maken tussen teambelang en eigen belang, daar een bewuste keuze in maakt en dat je vanuit jouw kwaliteit een bijdrage levert. Sociale kracht delen we op in 4 niveaus. Hoe verder je groeit in deze niveaus, hoe sociaal krachtiger je bent. Sociale kracht begint bij inzicht in jezelf: om een unieke bijdrage te leveren, moet je je kwaliteiten kennen. Vaak kijken we eerst naar de ander, maar pas als je inzicht hebt in hoe jij communiceert en wat voor invloed je hebt op de ander, kan je de stap maken naar inzicht in anderen. Als je de ander beter leert kennen, kan je afstemmen & verbinden. En dan is de weg vrij om je met je team te focussen op het bereiken van teamdoelen.

Inzicht in jezelf

Weten hoe je op jouw manier sociaal krachtig kunt zijn is de basis. Jouw persoonlijkheid is hierin bepalend. Ben je bijvoorbeeld introvert of extravert? Iemand die gemakkelijk in het middelpunt van de aandacht staat, zien we als extravert. Een stillere collega die zich regelmatig afsluit, bestempelen we als introvert.

In tegenstelling tot wat er vaak wordt gesuggereerd, bepaalt introversie of extraversie niet hoe sociaal krachtig je bent. Het bepaalt wel op wat voor manier je jouw sociale kracht inzet. Ga je bijvoorbeeld voor verdieping in het contact of ga je juist voor zo veel mogelijk contact?

Ook verschillen mensen in focus op taak of relatie. Dit is goed te herkennen tijdens een gesprek: stelt iemand vragen over de inhoud of ligt de nadruk op persoonlijke zaken? Een focus op de inhoud zorgt voor to-the-point communicatie en feitelijke argumentatie. Een focus op de relatie is herkenbaar aan small-talk en aandacht voor persoonlijke beleving. Ook op dit gebied geldt: het een is niet persé beter dan het ander als je kijkt naar sociale kracht. Het is wél anders en heeft een ander effect. Pas als je bewust bent van je eigen voorkeuren en effecten ervan in interactie, kan je naar anderen kijken.

Inzicht in anderen

Ook al zit je in precies dezelfde situatie als een ander, je ervaart het heel anders. Dit komt door verschillen in voorkeur, stijl en perceptie. Inzicht in de ander betekent dat je nieuwgierig bent naar de ander. Dat je onderzoekt wat de voorkeuren van de ander zijn en dat je de ander niet beoordeeld, maar vragen stelt. Hoe verder iemand van je af staat, des te interessanter het wordt.

Afstemmen en verbinden

Een voorbeeld: jij hebt de voorkeur om je tijdens een gesprek te richten op de inhoud en de taak: jij wil overbrengen wat er wanneer moet gebeuren. Jouw teamlid hecht juist veel waarde aan verbinding, contact en openheid en wil graag even een praatje maken voordat het over het werk gaat. Allebei hebben jullie het teambelang voor ogen: jij door zo snel mogelijk resultaat te behalen, de ander omdat hij als eenheid het resultaat wil behalen. Passen jullie je niet aan, dan voelen jullie je allebei niet gehoord en dat heeft direct invloed op de voortgang.

Pas als je inzicht hebt in jezelf én de ander, kan je afstemmen en verbinden. Dan weet je namelijk pas wat je zelf meeneemt, wat de ander nodig heeft en hoe je dat verschil kan gebruiken.

In theorie klinkt dat logisch en gemakkelijk, in de praktijk valt het tegen. Afstemmen en verbinden is meer dan ‘lekker in de groep vallen’, de gunfactor hebben of makkelijk een praatje kunnen maken. Als je goed kunt afstemmen en verbinden, kan je goed beïnvloeden, overtuigen, coachen, coördineren en onderhandelen. Onder afstemmen en verbinden vallen dus ook technieken als luisteren, samenvatten, doorvragen, gevoelsreflecties kunnen plaatsen en stiltes durven laten vallen. Deze technieken zijn vaak wel bekend, maar het is lastig om de juiste techniek op het juiste moment in te zetten.

Om dat te kunnen, heb je een helicopterview nodig en zicht op verschillende belangen. Het gaat om continu overzien, monitoren, aanpassen, checken en keuzes maken. Om sociaal krachtig te zijn, moet je tussen de lijnen door kunnen lezen(1). In plaats van de letterlijke inhoud, analyseer je de interpersoonlijke dynamiek. Als je dit hebt gedaan, is het tijd om de juiste communicatietechniek toe te passen én om deze juist te timen. En hier bovenop is het nodig dat je flexibel bent en ook kan improviseren wanneer je niet de juiste techniek hebt gekozen.

Sociaal krachtig zijn gaat dus om goed inschatten en de juiste actie kiezen. Steeds weer opnieuw. Je hebt kennis en vaardigheden nodig om het wat en wanneer te bepalen, flexibiliteit om te kunnen schakelen en beheersing nodig om je intenties waar te maken (2). In de praktijk gaat het vaak anders: je leest de situatie verkeerd waardoor je niet ingaat op de essentie, je kiest in eerste instantie een goede techniek, maar je vergeet flexibel in te spelen op subtiele signalen. Je wil wel luisteren, maar wil ook heel graag je punt duidelijk maken, etc.

Teamdoelen behalen vanuit jouw unieke bijdrage

Let op: de bedoeling is NIET om de onderlinge verschillen zo veel mogelijk weg te halen. Het is juist de kunst om verschillen te gebruiken. Iedere professional levert een unieke bijdrage, vanuit zijn unieke kwaliteiten en drijfveren. Als ieder teamlid alleen maar aandacht besteedt aan de relatie, dan duurt het heel lang voordat er resultaat wordt behaald. Maar staat alleen presteren centraal, dan wordt de onderlinge band steeds minder en dit maakt een teamprestatie moeilijk. Van beide - verbinding en presteren - is te veel en te weinig slecht voor het team. Inzicht in welke rol iemand wil en kan vervullen is de sleutel naar een goede samenwerking en goed teamresultaat(1).

Terug naar Beau: Beau had dit goed door in zijn oude team, maar moet dit proces nu steeds doorlopen met nieuwe teamgenoten. Des te belangrijker is het dat hij zich uitspreekt en zijn kwaliteiten snel bekend maakt, maar net zo belangrijk om interesse te tonen in zijn omgeving en steeds te zoeken naar wat een ander te bieden heeft! Dat maakt het mogelijk om verbinding te maken en verbinding te voelen, met een steeds wisselende omgeving.

Tot slot
Aan je Sociale kracht kan je altijd werken. Communicatie is een super complex krachtenveld en het kost tijd en inzet om je hierin te ontwikkelen. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Een assessment geeft jou zicht op wat al goed gaat en waar je nog verder aan kan werken.

We bieden ook trainingen aan die je helpen je sociale kracht te versterken.

• Kleur Bekennen  - krijg meer inzicht in jezelf en anderen
• Feedback geven en ontvangen - leer feedback geven op een manier die écht effectief is
• Pitchen & Presenteren - leer hoe jij je boodschap op krachtige wijze overbrengt
• Impact & Invloed - ga aan de slag met jouw beïnvloedingstechnieken
• Conflict & Onderhandeling - voor als je effectiever wil omgaan met tegenstrijdige belangen

Bronnen:

1. Morgeson, 2005
2. Witt, 2003

Reageren? Laat hieronder je gegevens achter. Dan nemen wij contact met je op.